Россия Федерациясе Торак кодексының (алга таба – РФ Торак кодексының) 156 статьясындагы 9.2 өлешендәге гомуми кагыйдә буенча күпфатирлы йортта гомуми милекне файдаланганда һәм тотканда кулланыла торган салкын су, кайнар су, электр энергиясе өчен, күпфатирлы йортта гомуми милекне карап тоту максатларында агынты суларны агызу өчен түләүне исәпләү (алга таба – күпфатирлы йортта гомуми милекне карап тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар һәм күпфатирлы йортта гомуми милекне карап тоту), күпфатирлы йортны гомумйорт (күмәк) коммуналь ресурсны исәпкә алу приборы белән җиһазландырганда, куллану нормативыннан чыгып, Россия Федерациясе Хөкүмәте билгеләгән тәртиптә мондый исәпкә алу приборы күрсәтмәләреннән чыгып, яңадан исәпләү үткәрелергә тиеш.
Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 13.08.2006 № 491 карары белән расланган Күпфатирлы йортта гомуми милекне карап тоту кагыйдәләренең 29(3) пунктына ярашлы рәвештә, күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм карап тотканда кулланыла торган барлык коммуналь ресурслар өчен куллану нормативлары буенча гражданнарга исәпләнгән түләү, мондый коммуналь ресурсларны исәпкә алуның күмәк (гомумйорт) приборлары күрсәтмәләреннән чыгып, һәр календарь елы тәмамланганнан соң төзәтелергә тиеш. Шул ук вакытта яңадан исәпләү күләме исәп-хисап елыннан соң киләсе ел дәвамында гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен түләү составында тигез өлешләр белән исәпкә алынырга тиеш.
Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, әлеге яңадан исәпләүне үткәргәндә, торак законнары нигезендә, күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурсларның күләме, күмәк (гомумйорт) исәпкә алу приборы күрсәтмәләреннән чыгып билгеләнгән, узган елда күпфатирлы йортта кулланылган коммуналь ресурсның гомуми күләменнән күпфатирлы йортта гомуми милеккә карамаган торак урыннарда һәм торак булмаган урыннарда кулланылган коммуналь ресурс күләмен алуу юлы белән билгеләнергә тиеш. Килеп чыккан аерма законнар белән күздә тотыла, ягъни күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланылган коммуналь ресурс күләме дип санала.
Шулай итеп, күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен гражданнарның түләү күләме, узган ел өчен яңадан исәпләүне исәпкә алып, куллану нормативлары буенча билгеләнгән, факт буенча айлык исәп-хисап нәтиҗәсендә билгеләнгән түләү күләменә туры килә.
Шушы уңайдан игътибар итегез: РФ Торак кодексының 156 статьясының 9.2 өлешендә күпфатирлы йорттагы биналарның хуҗаларына гомуми җыелышта күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен түләү чыгымнары күләмен күмәк (гомумйорт) исәпкә алу приборы күрсәтмәләре буенча билгеләнә торган коммуналь ресурсларны куллану күләменнән чыгып билгеләү турында карар кабул итү хокукы бирелде.
Башкача әйткәндә, күпфатирлы йорттагы биналарның хуҗаларына, коммуналь ресурсларның тиешле төрен куллану нормативыннан чыгып, күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен түләүне ел дәвамында исәпләүдән һәм түләү күләмен күмәк (гомумйорт) исәпкә алу приборы күрсәтмәләреннән чыгып мәҗбүри яңадан исәпләүне үткәрүдән тотылып калу хокукы бирелә, бу исә гражданнарда кенә күп сораулар һәм ризасызлык тудыра.
Югарыда күрсәтелгәнчә, моның өчен күпфатирлы йортның милекчеләре гомуми җыелышта күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен түләү күләмен күмәк (гомумйорт) исәпкә алу приборы күрсәткечләреннән чыгып исәпләү турында карар кабул итәргә тиеш. Күрсәтелгән ресурслар өчен түләү күләмен мондый исәпләүне гамәлгә ашыру кулланучы өчен аңлаешлырак, җиңел аңлатыла һәм күрсәтелгән түләүнең ачыклыгын тәэмин итә.
Бу уңайдан шунысын билгеләп үтәбез, РФ Торак кодексының 45 статьясының 1 өлеше нигезендә күпфатирлы йортта биналарның хуҗалары ел саен күпфатирлы йортта биналар хуҗаларының еллык гомуми җыелышын үткәрергә тиеш.
Шул ук вакытта РФ Торак кодексының 45 статьясының 2 өлешендә шулай ук күпфатирлы йорттагы биналарның хуҗалары тарафыннан күпфатирлы йортта биналар хуҗаларының чираттан тыш гомуми җыелышларын үткәрү мөмкинлеге каралган. Әлеге норма нигезендә күпфатирлы йорттагы биналар хуҗаларының чираттан тыш гомуми җыелышы әлеге милекчеләрнең теләсә кайсы инициативасы буенча да чакырылырга мөмкин.
РФ Торак кодексының 45 маддәсенең 6 өлеше нигезендә, күпфатирлы йортта биналар хуҗаларының гомуми тавышларының кимендә ун проценты булган милекчеләр күпфатирлы йортларда биналар хуҗаларының гомуми җыелышын үткәрүне оештыру өчен күпфатирлы йортлар белән идарә итүне гамәлгә ашыручы оешмага язмача рәвештә мөрәҗәгать итәргә хокуклы.
Бәян ителгәннәр нигезендә, күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен түләүне ел саен мәҗбүри рәвештә яңадан исәпләүне туктату һәм күрсәтелгән түләүнең ачыклыгын тәэмин итү өчен, күпфатирлы йорттагы биналар хуҗаларына гомуми җыелыш үткәрергә һәм коммуналь ресурслар өчен түләү күләмен күпфатирлы йортта гомуми милекне кулланганда һәм карап тотканда кулланыла торган коммуналь ресурслар өчен күмәк (гомумйорт) исәпкә алу приборы күрсәтмәләреннән чыгып, ягъни фактик куллану күрсәткечләре буенча исәпләү турында карар кабул итәргә киңәш ителә.